Teoria filmu na YouTube – kogo oglądać?

Podobno nie powinno się oglądać telewizji do posiłków. Niby że przeszkadza to w pielęgnowaniu więzi rodzinnych czy coś. Więc niech spojrzą na mnie krzywo stereotypowe amerykańskie gospodynie domowe z opakowania płatków śniadaniowych. Niech osądzają w swoich pięknych sukniach z lat pięćdziesiątych, znad mocno wypieczonego indyka z chrupiącą skórką. Bo od kilku miesięcy w moim mieszkaniu rozplenił się zwyczaj jedzenia obiadu do YouTube’a i to do YouTube’a filmoznawczego. Więc czy to michą curry, czy to z talerzem makaronu, Megu codziennie siada przed ekranem i, oganiając się od kotów, przystępuje do kolejnego wykładu z teorii filmu. No, a potem o nich w domu dyskutuje – żeby nie było, że ja taka antyspołeczna jestem.

Dlatego dzisiaj chciałabym się z wami podzielić moimi ulubionymi kanałami filmowymi na YouTube. I kiedy mówię „filmowymi”, nie mam na myśli osób zajmujących się recenzjami (choć takie też się u nich trafiają), ale twórców, którzy nagrywają tak zwane wideo eseje, czyli patrzą na dzieło okiem specjalisty (większość z nich skończyła jedną z amerykańskich szkół filmowych) i sięgają głębiej – omawiają główne motywy, analizują stronę techniczną, rozbierają scenariusz na części, a kiedy jakiś film uznają za funta kłaków niewarty, tłumaczą dokładnie, co w nim poszło nie tak. Przy okazji można się od nich dowiedzieć mnóstwa rzeczy na temat zasad konstruowania historii, pisania bohaterów, montażu, zdjęć, kolorów i muzyki na ekranie. Wszystko to jest podane w bardzo przystępny i zrozumiały sposób, za przykłady obierając najnowsze dzieła bliskiej nam popkultury. Może nie zastąpi wam to pięciu lat na filmówce, ale zdecydowanie pozwoli się trochę podciągnąć z teorii filmu i nakieruje, na co zwracać uwagę, gdy sami będziecie je omawiać.

Every Frame a Painting

Jeden z bardziej znanych kanałów o kinie. Prowadzący, Tony Zhou, zazwyczaj tworzy swoje filmy w oparciu o dorobek konkretnego artysty – reżysera, aktora – po czym omawia jego twórczość, podkreślając najważniejsze jej elementy i tłumacząc, jak wyróżniają się one na tle historii kina. Autor ma też na koncie kilka bardziej ogólnych podejść do filmoznawstwa – możecie go na przykład kojarzyć z niedawnej dyskusji na temat muzyki w filmach MCU, którą rozpoczął (później temat rozwinął się bardzo fajnie w dyskusję o muzyce filmowej w ogóle, poszukajcie sobie video od innych twórców). Niestety, jak na dwuletnią historię kanału, filmów jest na nim żałośnie mało, bo niecałe 30.

Od czego zacząć? Oprócz powyższego proponuję również wideo o kręceniu komedii według Edgara Wrighta. Obejrzyjcie też koniecznie film na temat muzyki w MCU.

Lindsay Ellis

Zdecydowanie mój ulubiony kanał na YouTube. Jeśli śledzicie mój fanpage na FB, to siłą rzeczy musieliście natknąć się na któryś z filmów Lindsay, bo już się z nimi dzieliłam. Przez lata Lindsay występowała pod wieloma szyldami; była znana w internecie jako Nostalgia Chic, współpracowała z Channel Awesome, a teraz działa na własną rękę i jej flagową serią jest Loose Canon, w którym omawia różne wykorzystania danej postaci w popkulturze na przestrzeni lat (np. Hillary Clinton, Marylin Monroe, Święty Mikołaj etc.). Raz na jakiś czas zdarzy się jej również wypuścić dłuższy wideo esej i te są zdecydowanie najciekawsze. Cały kanał polecam głównie dlatego, że jest uber geekowski, a Lindsay bardzo często koncentruje się na bliskich mi tematach jak filmy Disneya i musicale.

Od czego zacząć? Jej najstarsze filmiki, nagrywane jeszcze jako Nostalgia Chic, były strasznie śmieszne, mimo słabej jakości wideo. Wtedy mówiła też więcej o konkretnych filmach Disneya, dlatego polecam sprawdzić ten o Pocahontas. A gdyby ktoś miał trochę więcej czasu do zagospodarowania, eseje na temat beznadziejności filmowych adaptacji Upiora w Operze i RENT to pozycje obowiązkowe.

Folding Ideas

Niech będzie, troszkę oszukuję, bo kanał Dana Olsona nie skupia się wyłącznie na filmach, znajdziecie tam też dużo materiałów o grach wideo (w ogóle to ten kanał na tle całej reszty jest całkiem aktywny). Na Folding Ideas obejrzycie sporo materiałów o reżyserii i montażu – sam autor wybił się ostatnio totalnym zjechaniem montażu w Suicide Squad. Oprócz tego elementem charakterystycznym jego filmów jest to, że niekiedy Dan zostaje w nich zastąpiony przez… głowę awatara, który wygląda jak papierowa torba. I wcale nie wpływa to negatywnie na odbiór jego filmów. W porównaniu z innymi twórcami podejście prowadzącego jest zdecydowanie bardziej analizatorskie niż fanowskie, ale dzięki temu jedynie dowiecie się więcej.

Od czego zacząć? Punktem obowiązkowym jest powyższy filmik o Suicide Squad. Oprócz tego naprawdę polecam esej o toksycznej męskości w Fight Club i wytłumaczenie dlaczego Kylo Ren jest dobrze napisanym czarnym charakterem.

Lessons from the Screenplay

Ze wszystkich prezentowanych dzisiaj kanałów Lessons from the Screenplay jest jedynym, który skupia się tylko i wyłącznie na historii i scenariuszu. Przez to sama uważam go za, jakby to ująć, najbardziej dla mnie przewidywalny – oglądając go nie przeżywam wielkich momentów olśnienia, nie robię LE GASP!, gdy spłynie na mnie filmoznawcza wiedza tajemna, bo jeśli ktoś ogląda dużo filmów, to siłą rzeczy jest w stanie dojść do podobnych wniosków co autor, i to bez podpierania się tonami fachowej literatury (bo jak na razie mam wrażenie, że ten posługuje się trzema podręcznikami do pisarstwa na krzyż, ale może musi po prostu nagrać więcej filmów). W swoich materiałach prowadzący omawia sposoby prowadzenia dobrej historii, techniki narracyjne i metody angażowania widza w fabułę. Dla niektórych będzie to trochę mniej odkrywcze, niż filmowe technikalia, o których w końcu przeciętny widz nie ma prawa zbyt dużo wiedzieć, niemniej jednak ogląda się to dość przyjemnie.

Od czego zacząć? Ponieważ to chyba najmłodszy kanał w zestawieniu (działa od 7 miesięcy), nie trzeba jeszcze przebijać się przez wielkie archiwum, aby znaleźć coś ciekawego. Do tej pory autor opublikował 11 filmów, a oprócz tego wyżej polecam również ten o Zaginionej Dziewczynie.

Nerdwriter

I na koniec Nerdwriter. To kolejny kanał z miszmaszem treści, bo obok esejów filmowych pojawiają się na nim również analizy tematów z zakresu poezji, muzyki i socjologii – ogólnie rzecz biorąc wszystko, co mogło kiedyś leżeć obok kultury. Autor kanału, Evan Puschak, co tydzień w nowym filmie analizuje jakiś wycinek kulturowej rzeczywistości, a to dekonstruując sposób, w jaki Louis C.K. pisze swoje żarty, a to udowadniając aktorski geniusz Anthony’ego Hopkinsa za pomocą jeden sceny z Westworld. To chyba najpopularniejszy (i najbardziej regularnie publikujący) autor w całym zestawieniu, a baza jego filmów jest już naprawdę spora, więc jest z czego wybierać. Chociaż trochę po cichu dodam, że ci wcześniejsi twórcy wykazują jednak nieco bardziej analizatorskie podejście do swoich tematów i czuć, że wgryzają się w nie do głębi, podczas gdy wnioski Nerdwritera niekiedy są dla mnie zbyt powierzchowne (poza tym czasami mam wrażenie, że gość regularnie zmyśla pod tezę, ale to tylko moja opinia).

Od czego zacząć? Właściwie to gdziekolwiek. Z najnowszych filmików można sprawdzić ten o tym dlaczego Więzień Azkabanu jest najlepszy i jak filmować strumień myśli na podstawie Sherlocka.

---

Jeśli uważacie, że jakiegoś kanału tutaj zabrakło, wpiszcie go w komentarzu. Przy okazji podlinkujcie wideo, które waszym zdaniem najlepiej podsumowuje danego twórcę.